Wykus pamięta. Leśna polana znów stała się miejscem hołdu dla żołnierzy AK [zdjęcia]

Na leśnej polanie Wykus, między Wąchockiem a Bodzentynem, w sobotę 14 czerwca odbyły się uroczystości upamiętniające żołnierzy Armii Krajowej, walczących pod dowództwem mjr. Jana Piwnika „Ponurego”. Miejsce to od lat pozostaje symbolem niezłomności i walki o wolną Polskę, a coroczne spotkania przyciągają tych, którzy chcą oddać hołd bohaterom walczącym w świętokrzyskich lasach.

Obchody rozpoczął koncert pieśni patriotycznych, a kulminacyjnym momentem była msza święta odprawiona przy polowym ołtarzu. W intencji poległych modlili się przedstawiciele służb mundurowych, samorządowcy, mieszkańcy regionu oraz licznie przybyli goście z całego kraju. Wśród obecnych był także zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, dr hab. Karol Polejowski, który w swoim przemówieniu przypomniał, że wielu spośród żołnierzy „Ponurego” po wojnie było prześladowanych i zapomnianych.

– Nie możemy zapominać o tych, którzy oddali życie za wolność Rzeczypospolitej. Dziś mamy możliwość otwarcie ich upamiętniać – mówił.

Tradycyjnie podczas uroczystości wręczono Honorowe Odznaki Zasługi im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego” oraz Medale „Pro Patria”. W tym roku odznaczeni zostali m.in. funkcjonariusze policji, którzy wyróżnili się odwagą i poświęceniem poza służbą. Aspirant sztabowy Michał Franczyk i młodszy aspirant Izabela Romanowska z Komendy Powiatowej Policji w Skarżysku-Kamiennej otrzymali wyróżnienia za uratowanie tonącego mężczyzny. Podobnym bohaterstwem wykazał się sierżant sztabowy Konrad Klimowicz z Pionek, który udzielił pomocy kilku osobom podczas wypoczynku nad wodą.

– To były naturalne odruchy. Sam jestem ojcem i nie wyobrażam sobie, żeby nie pomóc dziecku w potrzebie – podkreślał Klimowicz.

Uroczystości zorganizowało Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury–Nurt”, przy wsparciu IPN. Prezes środowiska, Rafał Obarzanek, zwrócił uwagę na obecność młodzieży i harcerzy – to, jak zaznaczył, daje nadzieję na trwałość pamięci o historii regionu i jego bohaterach.

W niedzielę 15 czerwca obchody przeniosły się do Wąchocka. Po mszy świętej w klasztorze ojców cystersów uczestnicy przeszli w defiladzie pod pomnik „Ponurego”, gdzie odbył się Apel Pamięci i składanie wiązanek.

Zwieńczeniem obchodów był poniedziałkowy panel dyskusyjny w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Tematem spotkania była historia i znaczenie Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”. Udział w nim wzięli historycy i badacze z kieleckiej delegatury IPN, w tym Paweł Żołądek z Referatu Badań Historycznych.

Instytut Pamięci Narodowej wsparł również publikację okolicznościowego wydawnictwa „Wykus 2025”, które przybliża postać Jana Piwnika i jego żołnierzy młodszym pokoleniom.